Vanuit de lucht

Het waait en regent in Beijing, waardoor een korte wandeling over het Tiananmen plein al snel in het water viel. Het kwam op een gegeven moment met bakken uit de Chinese hemel vallen, en daar was ik niet op voorbereid. Heel erg vervelend was het ook niet, misschien zelfs enigszins verfrissend na de droge hitte van gisteren.

Ik ben opnieuw begonnen aan een reis door China, dit keer vanuit een ander perspectief dan vorige keren, in de meest letterlijke zin van het woord. Waar het meer dan 10 jaar geleden allemaal begon met een fototoestel met rolletjes, heb ik in de loop der jaren de nodige soorten camera's versleten. De rolletjes werden digitale camera's, en foto's veranderden op een gegeven moment in video's. Slow motion beelden, versnelde time lapse shots. De mogelijkheden zijn eindeloos geworden.

Zo diende zich een aantal jaar geleden ook de 'drone' aan, een nogal brede term die in eerste instantie vooral met oorlog geassocieerd werd. Soldaten die vanuit de woestijn in Texas onbemande vliegtuigjes aanstuurden, en met één druk op de knop een vijand konden uitschakelen aan de andere kant van de wereld. Vandaag de dag zijn drones voor iedere gewone sterveling te koop. Fotografen maken er gebruik van, er kunnen pakjes mee bezorgd worden, en boeren kunnen de drones inschakelen om allerlei analyses mee te maken.

Het mag geen verrassing meer zijn dat deze reis dus in het teken zal staan van de drone, voor de duidelijkheid, de variant die foto's en video's maakt. Het laatste, ontbrekende perspectief, China vanuit de lucht bezien. Vorig jaar speelde ik al met de gedachte om dit een keer te gaan doen, en de mogelijkheid diende zich kort geleden aan.

Na een korte voorbereiding in Nederland vloog ik (per vliegtuig, voor de duidelijkheid) inmiddels zo'n 10 dagen geleden naar Beijing, om direct door te reizen naar een klein dorp bij de Chinese Muur. Niet de variant waar het dagelijks wemelt van de toeristen, maar een afgelegen, gedeeltelijk afgebrokkeld, en niet gerestaureerd (herbouwd) gedeelte.

Met vorige camera's kon ik op een gegeven moment (figuurlijk) lezen en schrijven, maar dit is iets totaal nieuws. Niet alleen is de bediening compleet verschillend, ik moet ook erg wennen aan het soort beeld dat je ermee maakt. Wat is interessant en wat niet. Daarnaast ben ik gebonden aan een accuduur van zo'n 20 minuten per accu (waar ik er vier van heb, ze zijn vrij groot), en kan ik de drone niet zomaar 'standby' hebben. Het duurt zo'n vijf minuten om 'ready to fly' te zijn. Regen en (te harde) wind maken het extra ingewikkeld. Het vergt dus de nodige voorbereiding, voor uiteindelijk veel minder beelden die je per dag kunt maken.

Ook is het niet verstandig om de drone zomaar overal tevoorschijn te halen. Zo is het in Beijing bijvoorbeeld in zijn geheel verboden om te vliegen. Sterker nog, het apparaat start niet eens vanwege ingebouwde software (ik ben hier alleen 2 dagen om over te stappen en een andere camera te bekijken). Hetzelfde geldt (uiteraard) voor luchthavens en gevoelige plekken zoals grenszones (maar voorzover ik heb begrepen ook veel plaatsen in Tibet, Xinjiang, etc).

Sommige andere plekken zijn grijs gebied. Na de Chinese Muur besloot ik door te reizen naar Shenyang, in het noordoosten van het land. Steden zijn met de drone wat minder interessant, maar rondom deze stad had ik een drietal onderwerpen gevonden die de moeite waard konden zijn. Twee daarvan vormden geen enkel probleem. Eén was een kleine 'spookstad', zoals ik die vorig jaar ook bezocht had. De ander was ooit de grootste kolenmijn van China, maar inmiddels zo goed als afgegraven. Er was een klein museum ingericht waarin de geschiedenis van de mijn beschreven werd. In feite was het een toeristische attractie geworden.

Van een andere orde was een enorme staalfabriek in een stad ten zuiden van Shenyang, Benxi genaamd. Foto's die ik hiervan gezien had, gaven een sinister, misschien zelfs apocalyptisch beeld. Rokende schoorstenen, grijze koeltorens, een China zoals we dat in het Westen regelmatig voorgeschoteld kregen. Oude, vervuilende staatsbedrijven, die de motor vormden van de Chinese groei, maar waarvan vele inmiddels op de rand van faillissement staan.

In eerste instantie was ik verstandig, en beklom ik (met enige moeite) het dak van een nabijgelegen flatgebouw. Met behoorlijk verhoogde hartslag maakte ik een eerste vlucht. Het beeld dat ik op de aangesloten iPad zag, was indrukwekkend. Ook een tweede vlucht verliep soepel.

Hierna besloot ik met een taxi langs de fabriek te rijden, om te zien of er misschien nog een andere invalshoek te vinden was. Dit was geen Chinese Muur, dat realiseerde ik me terdege. Mocht iemand zien wat ik aan het doen was, dan zou dat zeker vragen oproepen. Om de één of andere reden raakte ik hier een tikkeltje overmoedig. Misschien wilde ik onbewust testen wat er zou gebeuren, maar in ieder geval stapte ik ergens uit waar ik dat beter niet had kunnen doen. Vol in het zicht zette ik de drone in elkaar en liet deze vervolgens opstijgen. Binnen een paar minuten stonden er twee politieagenten en een militair naast me. Het was het begin van een lastig dagje.

Wat de bedoeling was, wilden ze graag weten. In mijn beste Chinees en met de grootste glimlach probeerde ik uit te leggen wat ik aan het doen was, maar de versterking was na een belletje al snel ter plaatse. Vanaf dat moment werd zo'n beetje alles vastgelegd wat ik zei. Zonder te veel in detail te (willen) treden, bracht ik de volgende zes uur door op een politiebureau, in een aantal verhoorkamers, met verschillende (soorten) politieagenten, en draaide ik hetzelfde verhaal een aantal keer af. Uiteindelijk kwam ik er met een waarschuwing af, maar dat ook in China een drone argwaan kan wekken mag duidelijk zijn.

Na de zware industrie rondom Shenyang werd het tijd voor iets anders. In de volgende plaats, Qinhuangdao, maakte ik een paar vluchten over velden met zonnepanelen, wellicht symbolisch voor de transformatie die China (al dan niet) lijkt te ondergaan. Op veel plekken in het land worden enorme parken met windmolens en zonnepanelen uit de grond gestampt. Een onontbeerlijke ontwikkeling als China de vervuiling wil beteugelen, vandaag de dag toch één van de grote problemen in het land.

Inmiddels staat de drone al twee dagen aan de grond, maar hopelijk kan hij morgen weer het luchtruim kiezen. De bedoeling is om (weer per hoge snelheidstrein) door te reizen naar Pingyao, een oude (grotendeels gerenoveerde) plaats met historische stadsmuren.

Hopelijk tot een volgende keer.

Stef